SKAKUN KRÓLEWSKI

Jak rozpoznać, czy skakun jest głodny?

To, czy pająk potrzebuje posiłku, zależy od kilku czynników: jego stadium rozwojowego, czasu, jaki minął od ostatniej wylinki, oraz warunków panujących w terrarium — szczególnie temperatury i wilgotności.

Zasada jest prosta: skakun powinien dostawać pokarm co kilka dni, w ilości dopasowanej do wielkości jego odwłoka. Jeśli odwłok jest niewielki, możemy podać większego owada lub kilka mniejszych. Gdy jest duży i zaokrąglony — wystarczy jeden niewielki owad karmowy.

Jeżeli skakun odmawia jedzenia, przyczyny mogą być różne:

1. Przejadanie się – mógł dostać zbyt dużego owada podczas poprzedniego karmienia. Wtedy odwłok jest pękaty i mocno zaokrąglony. Warto wówczas odczekać kilka dni, aż się zmniejszy.

2. Przygotowania do wylinki – często łączy się to z punktem pierwszym. Pająk może najeść się „na zapas”, po czym uwija gęsty hamak, chowa się w nim i przechodzi wylinkę. W zależności od stadium trwa ona od 1 do 7 dni.

3. Pragnienie – czasem skakun woli najpierw napić się wody, a dopiero później zjeść.

4. Niewłaściwa temperatura – jeśli jest mu zbyt zimno lub za gorąco, może stracić apetyt. Optymalna temperatura to 24–28°C w dzień i 21–23°C w nocy.

5. Strach przed zbyt dużą ofiarą – choć niektóre skakuny są wyjątkowo odważne i atakują owady nawet trzykrotnie większe od siebie, bezpieczniej jest podawać im zdobycz nie większą niż one same.

Phidippus regius to stosunkowo łagodny gatunek skakuna. Jest niezwykle ciekawski, co sprawia, że obserwowanie go to prawdziwa przyjemność. Te pająki doskonale rozpoznają ruch, reagują na różne bodźce, a często można zauważyć, jak wpatrują się w swojego opiekuna.

Nie są jednak stworzeniami, które lubią częsty kontakt fizyczny. Zbyt częste manipulacje mogą wywołać u niego stres. Zamiast tego lepiej dać mu okazję do swobodnego eksplorowania przestrzeni, jeśli zauważymy u niego taką chęć.

Świetnym pomysłem jest przygotowanie dla niego „placu zabaw do wspinaczki” — bezpiecznego miejsca, w którym będzie mógł swobodnie się poruszać, a nam łatwiej będzie go obserwować i pilnować.

Czy skakuny można trzymać razem?

Definitywnie nie. U skakunów trzymanych w grupie bardzo szybko przejawia się kanibalizm. Najczęściej samica zjada samca, choć zdarza się również odwrotna sytuacja.

Aby uniknąć przykrych zdarzeń, każdy pająk powinien być trzymany w osobnym pojemniku. Łączenie dwóch osobników przeciwnej płci jest możliwe jedynie w czasie rui samicy, ale nawet wtedy jest to proces bardzo ryzykowny. Brak doświadczenia hodowlanego może w takiej sytuacji skończyć się tragicznie — śmiercią jednego z pająków.

Rozmnażanie skakunów to zadanie dla doświadczonych hodowców lub osób zaangażowanych, które pod okiem bardziej doświadczonego hodowcy odpowiednio przejdą przez cały proces i będą dysponować czasem i zasobami na odchów wyjątkowo dużej ilości maluchów (przeciętnie samica składa 3 kokony, z których kluje się od 30 do 100 osobników z każdego, co daje możliwie nawet 300 małych pajączków do opieki). Proces wymaga nie tylko znajomości biologii gatunku, ale też umiejętności właściwego przygotowania zarówno samicy, jak i samca.

Najlepszym momentem na dopuszczenie samca jest okres rui samicy — zwykle można go rozpoznać po tym, że samica staje się mniej agresywna i bardziej tolerancyjna wobec obecności innego pająka. Jednak nawet wtedy konieczne jest stałe nadzorowanie spotkania.

Podczas łączenia należy zapewnić pająkom dużą przestrzeń z licznymi kryjówkami. Samiec zazwyczaj rozpoczyna zaloty, prezentując charakterystyczny „taniec” – drygające ruchy ciała i odnóży. Jeśli samica je zaakceptuje, może dojść do kopulacji, która trwa od kilkudziesięciu sekund do kilkunastu minut.

Po zakończonym akcie należy natychmiast oddzielić samca, aby uniknąć ryzyka, że samica potraktuje go jak posiłek. W następnych tygodniach samica przygotowuje kokon z jajami, w którym rozwija się kilkadziesiąt młodych pajączków.

W ostatniej fazie rozwoju kokon warto zabrać samicy (najlepiej razem z całą dekoracją lub elementem, na którym został złożony) i przełożyć go do dobrze wentylowanego, mniejszego pojemnika. W takim środowisku będzie nam łatwiej karmić i poić maluszki po ich wykluciu.

Innym sposobem jest przeniesienie samicy tuż po kopulacji do osobnego pojemnika, w którym będzie mogła komfortowo złożyć kokon i ogrzewać go swoim ciałem przez około 2–3 tygodnie. Następnie, tuż przed wykluciem młodych skakunów, samicę można przenieść z powrotem do jej terrarium.

Zdarza się, że samica złoży kokon na szkle terrarium — w miejscu zupełnie nieodpowiednim do odchowu młodych. W takiej sytuacji można spróbować delikatnie przenieść kokon, jednak jeśli nie mamy w tym doświadczenia, bezpieczniej jest poczekać, aż pajączki opuszczą kokon. Wtedy, używając bardzo miękkiego, małego pędzelka, przenosimy je pojedynczo do odpowiednio przygotowanego pojemnika.

Po wykluciu młode skakuny przez pierwsze dni zazwyczaj pozostają blisko kokonu lub w jego wnętrzu, stopniowo rozpraszając się po pojemniku. W tym czasie nie wymagają karmienia — korzystają z zapasów nagromadzonych w ciele.

Pierwsze karmienie warto rozpocząć, gdy maluszki przejdą pierwszą wylinkę i zaczną aktywnie poruszać się po pojemniku. Najlepiej podawać im wtedy drobny pokarm, taki jak muszki Drosophila melanogaster lub ich larwy. Pokarm powinien być zawsze dopasowany do rozmiaru pajączków, aby mogły go bez problemu schwytać i zjeść.

Młode trzymamy w małych, dobrze wentylowanych pojemniczkach, zapewniając im cienką warstwę podłoża (np. ręcznik papierowy) oraz drobne elementy do wspinaczki. Warto też dbać o regularne, delikatne zraszanie ścianek pojemnika, aby miały dostęp do mikrokropelek wody.

Wraz ze wzrostem i kolejnymi wylinkami maluchy stają się coraz bardziej samodzielne. Wtedy można je stopniowo przenosić do osobnych pojemników, co zmniejszy ryzyko kanibalizmu i ułatwi kontrolę nad karmieniem.

Skakuny potrafią w bardzo czytelny sposób komunikować swój nastrój i zamiary. Wystarczy obserwować ich postawę i ruchy odnóży. Oto kilka najczęstszych zachowań:

• Podnoszenie przednich odnóży, lekkie kiwanie nimi w górze – „badam teren”.
  Pająk wykorzystuje liczne włoski czuciowe na odnóżach, aby wyczuć otoczenie.
• Unoszenie się na odnóżach, przekrzywianie głowy, cykliczne ruchy nogogłaszczek – „coś mnie zaciekawiło” lub „muszę się temu lepiej przyjrzeć”.
• Skulenie się i przyklejenie do podłoża – „boję się”.
• Szybkie podniesienie przedniej pary odnóży i rozszerzenie chelicerów – „nie zbliżaj się, bo ugryzę”.
• „Wmasowanie” tylnej części odwłoka w podłoże – „zostawiam nić asekuracyjną”, zazwyczaj tuż przed wykonaniem skoku.
• Kucnięcie do tyłu i wyprostowanie przednich odnóży do przodu – „będę skakać”.
• Uniesienie przedniej pary odnóży pionowo w górę i rozchylanie ich na boki, z lekkimi „drygnięciami” oraz kilkoma krokami w bok – „chcę Ci się przypodobać”.
  Najczęściej widać to u samców w okresie dojrzałości płciowej, kierujących ten gest do samicy lub – czasem – do swojej potencjalnej zdobyczy.
• Zamykanie się” w hamaku – „szykuję się na odpoczynek lub wylinkę”.